چرا ایران رکورد دار عمل سزارین است؟

۱- ترس از زایمان طبیعی  طرفداری از سزارین این روزها هم از جانب بیماران صورت می‌گیرد و هم پزشکان که دو جنبه اصلی در یک زایمان را شامل می‌شود.

شاید اولین علت تمایل بیماران به سزارین ترس از زایمان طبیعی و درد ناشی از آن باشد و عامل مهمی که موجبات این ترس را فراهم می‌کند کمبود امکانات در زایمان طبیعی، تسهیلات کمتر بیمه و روش نادرست زایمان طبیعی در شرایط فعلی باشد.

در حقیقت زایمان مادر، در محیطی آرام و امن که شخص، کادر مامایی آن را غمخوار خود بداند و به طور کلی از زایمان طبیعی خود خاطره خوبی در ذهنش بماند می‌تواند اهرمی برای تبلیغ این زایمان باشد. مادر باید مطمئن باشد که در هر ساعتی که وقت زایمانش فرا برسد شرایط کادر مامایی یکسان است و او می‌تواند در فضایی مناسب زایمان کند.

مسئله مهم دیگر طرفداری پزشکان از سزارین است و معمولا علل مختلفی را شامل می‌شود. یکی از این عوامل قابل پیش‌بینی بودن سزارین و مشخص بودن برنامه پزشک است که در نتیجه دغدغه کمتری را به او تحمیل می‌کند و چون تمام کادر مامایی با مسؤولیت وی و تحت اختیار پزشک اداره می‌شود مطمئن‌تر است و پزشک ترجیح می‌دهد با خاطری آسوه‌تر عمل خود را انجام دهد.

۲- مشکل تعرفه‌ها و انتخاب پزشکان بخاطر سود مالی از نظر پزشکان زایمان طبیعی ۳ تا ۴ برابر سزارین دردسر ساز است ولی تعرفه‌هایی که به آن اختصاص داده شده خیلی کمتر از سزارین است که این موضوع نیز بر افزایش سزارین در ایران دامن می‌زند در حالی که در کشورهای پیشرفته دنیا تسهیلات ویژه‌ای را برای زایمان طبیعی اختصاص داده‌اند که افراد را به آن ترغیب می‌کند.

  ۳- علل علمی که پزشک را مجبور به انتخاب سزارین می کند هر زایمان طبیعی ممکن است به سزارین بکشد به هر حال به این نکته هم باید توجه کرد که یکی از شرایط زایمان طبیعی اورژانسی شدن و اضطرار سزارین در حین زایمان است.

با توجه به این که ۸ تا ۱۰ درصد زایمان‌ها نیاز ضروری به سزارین پیدا می‌کند هر زایمان طبیعی ممکن است به سزارین ختم شود و این شرایط قابل پیش‌بینی نیست.  افت قلب نوزاد،کنده شدن جفت و حوادث اورژانسی دیگر ممکن است زایمان طبیعی را به سزارین بکشد اما نباید این حوادث را عارضه زایمان بدانیم و مهم است بدانیم در خیلی از موارد اگر سزارین صورت نگیرد جان مادر و نوزاد در خطر می‌افتد.

ورزش مناسب در دوران حاملگی راه حل اصولی و مهمی که کمتر مادران از آن اطلاع دارند و کمتر توصیه می‌شود ورزش مناسب در دوران حاملگی است که شرایط راحت‌تری را در زایمان طبیعی برای فرد به همراه دارد و می‌تواند عامل روی آوردن بیشتر مادران به زایمان طبیعی باشد. به جای این که اولین راه زایمان کم درد را سزارین بدانیم و آن را توصیه کنیم به مادرانمان آموزش ورزش مناسب این دوران را بدهیم که آنها را ترغیب به زایمان طبیعی کند.

در زایمان طبیعی اگر در دوران بارداری اصول راه رفتن صحیح و ورزش‌های مناسب این دوران انجام شود هم درد زایمان و هم عوارض بعد از آن کمتر می‌شود. از طرفی نوزاد هم وقتی این شرایط به دنیا بیاید تنفسش طبیعی‌تر است. بعضی زنان افتادگی رحم را به طبیعی یا سزارین شدن فرد نسبت می‌دهند در حالی که در بیشتر موارد علت آن غلط راه رفتن، غلط نشستن و گودی کمر فرد است.

بهتر است زایمان طبیعی به دست ماماها سپرده شود و آنها را طوری آموزش دهیم که از عهده این کار به درستی برآیند و فقط در موارد حاد و اضطراری از پزشکان کمک بگیرند.

بررسی علل ترس از زایمان طبیعی: 

از نظر روانشناسی,  نا آ گاهی و ندانستن,  همواره موجب ترس شخص از ان واقعه میشود.  اگر مادران نسبت به تغییرات بدن در بارداری اطلاعات پیدا کنند,  بسیاری از سو تفاهم ها در این زمینه از بین میرود. اشنا بودن مادر با محیط زایمان و پرسنل بیمارستان مورد نظر,  نقش پررنگی در آ رامش مادر حین زایمان دارد. داشتن مامای همراه,  از ماههای اول بارداری توصیه می شود.  مامایی که تا اخرین لحظه زایمان,  کنارتان است...

 توصیه های ما به مادران باردار:

ترس و هراس بی مورد از زایمان  را از خود دور  کنید . به منظور کسب اطلاعات بیشتر در مورد حاملگی و زایمان و حل مشکلات خود به افراد مجرب و آموزش دیده در مراکز بهداشتی درمانی مراجعه کنید . آنها قادر خواهند بود شما را راهنمائی کنند. برای اطمینان از سیر طبیعی حاملگی و تامین سلامتی خود و نوزادتان  حتماً بطور مستمر در دوران بارداری به مراکز بهداشتی درمانی ، ماما و یا پزشک مراجعه و به توصیه های بهداشتی آنان، عمل نمائید.

انجام معاینه داخلی ( توسط پزشک ) در سه ماهه آخر دوران بارداری می تواند به آنها کمک کند تا درمورد نحوه زایمان شما آسانتر تصمیم بگیرند. رعایت برنامه تنظیم خانواده و فاصله گذاری مناسب بین حاملگیها از نکات حائز اهمیتی است که می تواند در داشتن زایمان ایمن موثر باشد.

 بخاطر داشته باشید در صورتی باید زایمان شما بوسیله سزارین انجام شود که امکان زایمان طبیعی برایتان وجود نداشته باشد.

چه اتفاقاتی در حین سزارین رخ می دهد؟

قبل از عمل شکم شما شسته می شود و موهای روی آن اصلاح می شود و یک سوند ادراری در مثانه شما کار گذاشته می شود (تا که مثانه خالی بماند) و یک سرم به شما وصل می شود تا مایعات و داروهای لازمه از آن طریق بشما رسانده شود.

روی تخت اطاق عمل می خوابید و بیهوشتان می کنند. قبل از بیهوشی، پارچه های استریل مخصوصی روی شکمتان پهن می شود و شکمتان با مواد ضد عفونی کننده شسته می شود. البته در برخی از بیمارستانها و بعضی از پزشکان، بیهوشی کامل نمی دهند و نوعی بی حسی ایجاد می کنند که از کمر به پایین بی حس می شوید بدون این که بخوا ب روید. در این صورت می توانید به دنیا آمدن نوزادتان راهم  ببینید!

سپس یک برش بر روی جدار شکم (همه لایه های آن) و یک برش هم بر روی رحم ایجاد می شود. معمولاً هر دو این برشها به صورت عرضی صورت می گیرد که هم زودتر ترمیم می شود و  هم خونریزی کمتری دارد. مرحله بعد، تولد نوزاد است که معمولاً در همان دقایق اوّل جراحی صورت می گیرد. سپس خارج نمودن جفت که از همان شکاف صورت می گیرد و در نهایت شکافهای ایجاد شده بخیه زده می شود که این مرحله طولانی ترین بخش عمل می باشد. بخیه های داخلی ، کشیدنی نیستند ولی بخیه های روی پوست معمولاً از نوع کشیدنی هستند که از یک تا دو هفته پس از زایمان باید آنها راکشید (البته گاهی هم از نوع جذب شدنی می باشند).

 پس از عمل جراحی، شما را به قسمت دیگری در همان بخش اطاق عمل منتقل می کنند. در اینجا ممکن است چند ساعتی بمانید و فشارخون، نبض، درجه حرارت و خونریزی رحمی شما مرتب کنترل می شود. داروهای لازم برای جمع شدن رحمتان و آنتی بیوتیک از طریق همان سرمی که در ابتدا بشما وصل شد تجویز می گردد.

درصورتی که درد شدیدی دارید حتماً به پرستار آن قسمت اطلاع دهید تا در صورت امکان به شما مسکن تزریق کنند (که معمولاً صورت می گیرد). پس از چند ساعت به بخش منتقل می شوید ولی حداقل زودتر از ۸ ساعت نباید از تختتان خارج شوید، که البته خودتان هم احتمالاً تمایل و توانایی آنرا هم ندارید، چرا که نشستن تنها هم زحمت زیادی برایتان دارد، چه برسد به بلند شدن و راه  رفتن. با این حال باید بالاخره دردها راتحمل کنید و راه بروید، چرا که راه رفتن عمل ترمیم راتسریع می کند و از تجمع گاز در روده هایتان جلو گیری می نماید.

سوند ادراری شما معمولاً تا روز بعد خارج می گردد (شاید هم همان روز)، ولی سرمتان ممکن است ۲  روزی باقی بماند. یکی دو روز پس از سزارین، عمل روده هایتان بطور عادی برمی گردند و حرکات آنها و تولید گاز می تواند برای شما ناراحت کننده باشد . اگر این مشکل راداشتید به  پزشکتان اطلاع دهید تا با تجویز برخی داروها  به شما کمک کند.

پس از ۳-۲ روز، بسته به نظر جراحتان، احتمالاً مرخص می شوید (مگر آنکه خدای ناکرده مشکلی داشته باشید). پزشکتان به شما توصیه می کند که برای مدتی کارهای سنگین انجام ندهید، از پله زیادی بالاو پایین نروید و رویهم رفته مراقب خودتان باشید. البته شما هم مانند خانمهایی که به شکل طبیعی زایمان نموده اند می توانید از همان روز اوّل به نوزادتان شیر دهید. تنها تفاوت اینست که شما ازهمان لحظه اوّل نمی توانید به این فیض برسید و باید چند ساعتی صبر کنید تا اثر داروها ی بیهوشی از بدنتان خارج شده باشد. معمولاً برای شیر دادن، شما بیشتر از آنها احتیاج به کمک دیگران دارید چرا که نشستن و نگه داشتن طفل برایتان مشکل تر است. ولی نگران نباشید، چند روز بعد شما هم مانند آنها مشکلی نخواهید داشت.

دلایل مورد قبول برای اجرای یک سزارین

1.  عدم تطابق سرجنین با لگن مادر: اغلب اینگونه موارد در موقع دردهای زایمانی مشخص می شوند.به این ترتیب که با وجود انقباضات زایمانی،پیشرفت زایمان خوب نیست ویا این که در معاینه داخلی متوجه این عدم تطابق می شوند.البته موارد تنگی ویا اختلاف اندازه بسیار فاحش،قبل از دردها ودر یک معاینه دقیق داخلی که توسط مامایا پزشکتان در ماه آخر صورت می گیرد مشخص می شود

2.  زجرجنین: زجر جنین به معنای تغییرات بارز در تعداد ضربان قلب جنین است که نشان دهنده این موضوع می باشد که میزان اکسیژن خون او کافی نیست و مواد زاید خونش بیش از اندازه است . در این صورت معمولاً عمل سزارین بطور اورژانس انجام می شود .

3.  طرز قرار گرفتن غیر عادی جنین : وضعیت طبیعی قرار گرفتن جنین به صورت سر به پایین وداخل لگن مادر است. اگر مثلاً جنین به صورت عرضی قرار گیرد امکان زایمان طبیعی وجود ندارد. در صورتی که پاهای جنین داخل لگن مادر باشد (سراو بالا باشد) در برخی موارد امکان زایمان طبیعی وجود دارد ولی اغلب مواقع سزارین راه انتخابی است.

4.  مشکلات مربوط به جفت و بند ناف:  اگر جدا شدن زودرس جفت صورت گیرد و یا جفت بجای این که در قسمت فوقانی رحم واقع شود، بر روی دهانه رحم قرار گیرد (جفت سرراهی)، بهترین روش زایمان همان سزارین می باشد. ممکن است در حین یک دوره دردهای طبیعی، ناگهان بند ناف جنین به داخل مجرای زایمانی و جلوی سر جنین لیز بخورد. در چنین حالتی بند ناف بین سر جنین و لگن مادر تحت فشار قرار می گیرد و جریان خون و اکسیژن به جنین قطع می گردد. این مورد نیزاز موارد سزارین اورژانس می باشد.

5.  سزارین قبلی: قبلاً اعتقاد براین بود که اگر یک بار سزارین شد، باید همیشه سزارین شود. البته در برخی بیماران این قانون هنوز هم حاکم است ولی امروزه اعتقاد بر اینست که اگر علت سزارین قبلی در این حاملگی وجود ندارد (مثلاًحاملگی قبلی جنین بطور عرضی قرار داشته ولی دراین حاملگی جنین با باسر قرار دارد) و بیمار در یک بیمارستان مجهز قرار دارد می تواند تحت نظر یک متخصص زنان و زایمان، زایمانی طبیعی انجام دهد.البته خانمهایی که قبلاًسزارین شده اند و برش روی رحمشان به صورت طولی انجام شده نمی توانند زایمان طبیعی داشته باشند. فقط خانمهایی که برش روی رحمشان عرضی بوده و مورد منعی برای زایمان طبیعی ندارند، می توانند به این فیض برسند. (معمولاًبرش روی شکم بابرش روی رحم مطابقت دارد اما گاهی اینطور نیست، بنابراین داشتن پرونده پزشکی باقید نوع برش روی رحم الزامی است.)

6.  دخالتهای پزشکی بیش از اندازه در دوره دردهای زایمانی:  مصرف داروهای مسکن زودتر از موقع و یا داروهای محرک انقباضات (بیش از حد مجاز) می تواند پیشرفت زایمان را کند نماید و به علت زایمان طول کشیده، سزارین انجام شود. آمار نشان داده است که بیماران تحت نظر ماماها کمتر سزارین می شوند. یکی از دلایل آن اینست که ماماها کمتر از پزشکان از داروهای مختلف استفاده می کنند و علت دیگر اینست که چون خود ماما نمی تواند عمل سزارین را انجام دهد، سعی می کند تا جایی که برای بیمار و جنین ضرری نداشته باشد، زایمان او رابه صورت طبیعی انجام دهد

7.  جنینهای نارس و دیررس:  (کمتر از ۳۸ هفته و بیشتر از ۴۲ هفته ). چون جنینهای نارس احتمالاً تحمل فشار زایمان طبیعی رانخواهند داشت و جنینهای دیررس به علت درشتی و اشکال در خون رسانی آنها نیز دچار مشکل در زایمان طبیعی می شوند .

8.  جنینهای دارای مشکلات RH  خون: جنینهایی هم که مشکلات ناشی از RH خون دارند بهتر است با روش سزارین متولد شوند چون به اندازه کافی قوی نیستند که زایمان طبیعی را تحمل کنند.

9.  چند قلویی: گاهی زایمان دو قلوها به صورت طبیعی صورت می گیرد اما در اغلب موارد سزارین به عنوان بهترین راه انتخاب می شود. حاملگیهای بیش از دو قلو یی حتماً به صورت سزارین خاتمه می یابند.

10. موارد متفرقه: مانند عفونت هرپسی در ناحیه تناسلی (نوعی عارضه تبخال مانند بسیار مسری که برای جنین خطرناک است). فشارخون بالا، تومورهای فیبروییدی، بیماری قند، ایدز مادر و دوره دردهای زایمانی که بسیار طول کشیده باشد از موارد دیگر سزارین می باشند. سابقه مرگ نوزاد‏، سابقه ی نازایی و شکم اوّل مسن (بیش از ۳۵ سال) نیز قابل ذکر هستند.  عوارض سزارین باوجود پیشرفتهای پزشکی و افزایش امنیت عمل جراحی، بااین حال یک سزارین، خالی از خطر  و عوارض نمی باشد. عوارض مربوط به مادر عبارتنداز: خونریزیهای پس از عمل، لخته های خونی (که در برخی از موارد بسیار خطرناک و حتی کشنده هستند)، عفونت و چسبندگیهایی در رحم و لوله ها و حتی روده ها، عوارض بیهوشی و دردهای مربوط به بخیه ها (در مقایسه با زایمان طبیعی که معمو لاً فرد زایمان کرده، از فردای زایمان می تواند راه رفتن و فعالیت عادی رااز سر بگیرد در حالی که خانمی که سزارین شده تا چندین روزاز دردهای شکمی و محل بخیه ها شاکی است).

توصیه هایی برای مادران سزارینی

💜پزشک متخصص پس از انجام سزارین، باید مادر را توجیه کند که پس از مدتی تحرک نسبی داشته باشد و در صورت امکان چند قدمی راه برود. 

تحرک مادر مانع از لخته شدن خون او می شود و در تسریع روند بهبودی او موثر است. 

البته لازم به ذکر است که به دلیل تاثیر داروهای بیهوشی، مادر باید با کمک پرستار، راه برود. 

در غیر این صورت ممکن است دچار سرگیجه شود و به زمین بیفتد و صدماتی را به مادر وارد کند. 

مادران سزارینی باید مقادیر زیادی مایعات و به خصوص آب بنوشند تا توانایی بدن برای التیام زخم ها افزایش پیدا کند.

💜برخی مادران از مصرف داروهای مسکن به دلیل تاثیر آنها بر روی شیرشان، خودداری می کنند. 

اما در اکثر موارد درد ناشی از سزارین آنقدر زیاد است که مادر از تحمل آن عاجز می شود و در روحیه او تاثیر بد گذاشته و به نوزاد هم منتقل می شود. 

بنابراین باید داروهای مسکن مصرف شود. پزشکان معمولا داروهایی را تجویز می کنند که کمترین تاثیر را بر شیر مادر دارند.

💜به مادران سزارینی توصیه می شود در روزهای اول پس از زایمان، پیاده روی سبک را جزء برنامه های روزانه خود قرار دهند. 

پیاده روی سبب می شود تا جریان خون، بهتر و سریع تر در بدن به گردش درآید و زخم ناشی از عمل سزارین به سرعت بهبود پیدا کند.

💜مادران سزارینی باید مقادیر زیادی مایعات و به خصوص آب بنوشند تا توانایی بدن برای التیام زخم ها افزایش پیدا کند.

💜به مادران سزارین توصیه می شود از بلند کردن اجسام، جدا خودداری کنند. 

حتی بلند کردن نوزاد در روزهای اول، می تواند به سلامتی مادر لطمه وارد کند. 

فشاری که به ناحیه شکم و کمر مادر وارد می شود، ممکن است مدت زمان التیام زخم های عمل سزارین را به تاخیر بیندازد و یا حتی بخیه ها را پاره کند.

💜 انجام کارهای خانه مانند پختن غذا، شستشو، گردگیری و … در روزهای اول زایمان برای مادران سزارینی اصلا مناسب نیست. 

بنابراین توصیه می شود برای مدتی پس از زایمان، از کسی برای انجام کارهای خانه و نگه داشتن نوزاد کمک بگیرند مثل نزدیکان و یا پرستار بچه.

به این دسته از مادران باید گفت، توانایی شما به دلیل انجام عمل جراحی سزارین کم شده است و دیگر نباید توقع انجام کارهای روزانه را مثل قبل داشته باشید. 

شما مادر شده اید و باید مراقب سلامتی خود و نوزادتان باشید.

💜 استراحت کردن به میزان کافی طی چند هفته پس از زایمان، به مادران توصیه می شود. 

سعی کنید زمانی که نوزادتان خواب است، استراحت کنید، زیرا بدن در طی استراحت و خواب، بهتر می تواند زخم های خود را التیام بخشد. 

بنابراین اگر نوزادی دارید که دائما گریه و بیقراری می کند و مانع خوابتان می شود، از فردی بخواهید تا در مراقبت از نوزادتان، به شما کمک کند.

مادرانی که سزارین شده اند، باید مراقب بخیه های شکم خود باشند و آنها را بررسی کنند تا دچار عفونت و خونریزی نشود

💜 اگر چند روز پس از زایمان احساس کردید که باید به گردش و تفریح بروید تا حال و هوایتان عوض شود، فرصت را از دست ندهید. 

هوای تازه و تفریح برای ارتقای روحیه مادران، بسیار مناسب است.

💜 مادرانی که سزارین شده اند، باید مراقب بخیه های شکم خود باشند و آنها را بررسی کنند تا دچار عفونت و خونریزی نشود. 

گاهی به دلیل فعالیت بیش از حد مادر، بخیه خونریزی می کند. 

اگر میزان استراحت خود را در طی خونریزی افزایش دهید، مطمئنا روند بهبودی را طی خواهید کرد.

💜 شوهر نقش مهمی را در انجام کارهای منزل ایفا کند. 

اگر شوهر بتواند محیط خانه را امن نگه دارد و از زن توقع غذا پختن و نظافت و … در طی چند هفته اول زایمان نداشته باشد، مادر با خیالی آسوده از نوزاد خود مراقبت می کند و بهبود زخم بخیه شکم او هم تسریع پیدا می کند.

💜 به مادران سزارینی توصیه می شود تمام وسایل لازم برای نوزاد خود را در دسترس قرار دهند تا زمانی که به آنها نیاز دارند مجبور به صرف وقت و انرژی برای یافتن آنها نباشند، وسایلی مانند پوشک نوزاد، پستانک، لباس بچه و ...